‘Film is iets waar je je aan kunt spiegelen. Queer ouderen hebben het vroeger niet altijd gemakkelijk gehad. Film laat zien dat dingen (nu) ook op een andere manier kunnen. Het is mooi om te zien wat er veranderd is.’ Hans van Gemmert is coördinator van de regenbooggroep 50plus COC Midden-Nederland. Dit is een enthousiaste groep vrijwilligers die uiteenlopende activiteiten organiseert en staat voor belangen van de LHBTIQ+ 50-plussers in de regio Midden-Nederland.
50plus COC Midden-Nederland organiseert veel activiteiten voor LHBTIQ+ 50-plussers, o.a. om eenzaamheid tegen te gaan. Het belangrijkste verschil tussen queer ouderen en niet-queer ouderen was van oudsher dat queer ouderen geen kinderen en kleinkinderen hadden. Dan ligt eenzaamheid meer op de loer. Dit is nu wel aan het veranderen. Maar toch komt eenzaamheid onder queer ouderen nog veel voor.
‘Ontmoeting is een van onze belangrijkste drijfveren. Wij willen mensen in contact en in verbinding brengen met elkaar. Dit doen wij met verschillende activiteiten zoals een wandelgroep, eettafels, het zondagmiddagcafé, filmavonden, museumbezoek en nog veel meer.’
Een familie van vrijwilligers
’Wij zijn in totaal met zo’n 20 vrijwilligers, een grote en enthousiaste groep. Ik heb altijd liever dat een heleboel mensen een paar taken doen dan dat een paar mensen heel veel (moeten) doen. Ik ben sowieso erg enthousiast over COC Midden-Nederland. Het voelt als een familie. Mensen kijken echt om naar elkaar, iedereen is heel betrokken. Als iemand ziek is, wordt die persoon bijvoorbeeld bedolven onder de kaarten en de bezoekjes.’
Hans vertelt dat er in zijn ogen twee verschillende groepen zijn onder queer ouderen. Je hebt de groep die clubs als 50plus COC Midden-Nederland goed weten te vinden en die aan alle activiteiten meedoen. Maar er zijn ook mensen die hun weg niet vinden.’We maken ons zorgen om mensen die wij niet horen en die wij niet zien. Mensen die bijvoorbeeld in verzorgingstehuizen zitten. Die zijn voor ons moeilijker te bereiken. Daar zetten we nu veel op in.’
‘Voor de eerste keer Danspaleis in Utrecht gaan we bijvoorbeeld verschillende verzorgingstehuizen in de regio benaderen. Danspaleis – o.a. ondersteund door VWS – is in Amsterdam ontstaan. Het zijn dansmiddagen voor queer ouderen. Wij hebben dit nu ook naar Utrecht weten te halen en we hebben voor twee edities subsidie gekregen.’
De activiteiten worden georganiseerd in de Silokerk in Utrecht – ‘maar staat verder helemaal los van de kerk, hoor.’ Bijna alle activiteiten van 50plus COC Midden-Nederland zijn daar. Ze hebben gemerkt dat het volgende devies het beste werkt: een vaste locatie, een vast tijdstip, en de activiteit gaat altijd door.
Meer diversiteit
Sinds begin 2023 heeft de groep een nieuwe koers. De komende tijd wordt er flink ingezet op meer diversiteit; ze willen bijvoorbeeld graag meer vrouwen, meer transgenders, meer mensen met een beperking en meer mensen van kleur betrekken. Dolly Bellefleur was bij de aftrap, waar zo’n 130 mensen waren. ’We steken er veel energie in en het mooie is dat het werkt!’
Representatie LHBTIQ+ 50plussers in film
Film is belangrijk voor de groep.’Film is iets waar je je aan kunt spiegelen. Queer ouderen hebben het vroeger niet altijd even gemakkelijk gehad. Velen hebben echt strijd moeten voeren. Film laat zien dat dingen (nu) ook op een andere manier kunnen. Het is mooi om te zien wat er wat dat betreft veranderd is.’
Qua representatie van queer 50plussers in film is er nog een wereld te winnen. Hans is er ingedoken en kon tot slechts enkele goede voorbeelden komen. Supernova (2020) is een film over twee oudere mannen, van wie er een aan het dementeren is. Samen maken zij nog een keer een reis. En ze zoeken veel vrienden en bekenden op. ’Het is heel herkenbaar. Een erg mooie film. Daar zouden we er meer van moeten hebben.’
Ook Swan Song (2021) is de moeite waard. Over een oude man die kapper is geweest, o.a. van een beroemde actrice. Met haar kreeg hij echter ruzie. Die vrouw is stervende en nodigt hem uit om dingen uit te praten.
Tijdens QFFU is Gerontophilia (2013) te zien, over de liefde van een jonge man voor een (veel) oudere man. Op seksualiteit op latere leeftijd lijkt soms een taboe te liggen. Of er wordt lacherig of giechelig over gedaan. ‘Seksualiteit is van alle leeftijden. Het verandert misschien wel wat meer naar intimiteit en vriendschap. Maar het speelt een heel belangrijke rol, ook bij oudere mensen.’
Terug in de kast in het verzorgingstehuis?
Je leest wel verhalen dat queer ouderen in een verzorgingstehuis weer terug de kast ingaan. Dit verhaal heeft volgens Hans twee kanten: ‘Je hoort inderdaad verhalen dat queer mensen gepest worden in verzorgingstehuizen. Dat is heel kwalijk, en daar moeten we met zijn allen iets aan doen. Maar ik hoor ook andere geluiden. Je hoeft queer ouderen zeker niet als zielig neer te zetten. Dan doe je hen tekort. Zeker niet alle queer mensen laten zich die kast weer induwen. Ik hoorde van een queer man die door een medebewoner werd uitgescholden. Die is meteen het gesprek aangegaan met de directeur. Die directeur heeft het hele verzorgingstehuis bij elkaar laten komen en heeft het bespreekbaar gemaakt, onder het mom van ‘zo gaan we niet met elkaar om’. Ook dit soort verhalen moeten gehoord worden.’
Meer informatie:
https://cocmiddennederland.nl/werkgroepen/50plus
Mail
50plus@cocmiddennederland.nl.
Tekst: Joris van den Ring-Bax
Beeld: 50plus COC Midden-Nederland, Hans van Gemmert